W Kościanie przed stu laty

„Za sto lat powtórzy się dzisiejsza data pisana w liczbach w skróceniu: 22.2.22. Gdy nasze prawnuki pisać będą taką samą datę może zajrzą do historii i rozpatrywać będą naszą działalność dla odrodzonej Ojczyzny” napisał przed stu laty kościański dziennikarz.

W środę, 22 lutego 1922 roku, ukazał się w Kościanie kolejny numer „Gazety Polskiej: codziennego pisma polsko-katolickiego dla wszystkich stanów”. Przy winiecie zapisano, że to 26. rok ukazywania się pisma. Oznacza to, że wydawca odwoływał się do ukazującej się od 1897 roku „Gazety Kościańskiej”, która w roku 1902 zmieniła tytuł na „Gazeta Polska”. Sto lat temu dziennik miał tylko dwie strony. Redagował go jednoosobowo Jan Urbański. Na pierwszej stronie pisma publikowano wieści z kraju i świata, na drugiej informacje lokalne, ogłoszenia i reklamy.

W numerze z 22.02.1922, w rubryce „Wieści z bliska i daleka” znaleźliśmy takie spostrzeżenie: Za sto lat powtórzy się dzisiejsza data pisana w liczbach w skróceniu: 22.2.22. Gdy nasze prawnuki pisać będą taką samą datę może zajrzą do historii i rozpatrywać będą naszą działalność dla odrodzonej Ojczyzny. Od nas zależy, aby ich sąd nie był ujemy.

Zaglądamy zatem „do historii” by dowiedzieć się o czym tego dnia informowano mieszkańców miasta i powiatu. Poniżej pełna treść rubryki „Wieści z bliska i daleka”. Pisownia oryginalna.

• Wysyłka robotników i górników do Francji. Następny transport 2 marca. Zgłoszenie przyjmuje urząd pośrednictwa pracy w Kościanie do 1 marca.

• Wypłata rent wojskowych R. i H. odbędzie się w tym miesiącu w sobotę 25. Przytem nadmienia się, że odbiorcy rent H winni od teraz każdorazowo wykazać się świadectwem obywatelstwa polskiego, które wystawia tut. Starostwo. Bez świadectwa obywatelstwa polskiego rent H wypłacać się nie będzie.

• Uczelnia im. Marji Konopnickiej w Kościanie podaje swym członkom do wiadomości, że w czwartek 23 bm. o god. 6 wiecz. odbędzie się roczne walne zebranie w Hotelu Warszawskim.

• „Lutnia” w Kościanie urządziła wczoraj wieczornicę karnawałową przy licznym udziale zaproszonych członków i gości. Program obejmował koncert orkiestry 55 poznańskiego pułku piechoty pod batutą p. Cz. Jakubowskiego oraz rozmaite monologi, kuplety, tańce itd. Orkiestra w pełnym składzie wykonała rozmaite sztuki koncertowe z opery „Halka” „Cavalleria Rustucana” „Pajace” „Aless Stradella” i inne, a zakończyła koncert piękną wiązanką krakowiaków. Każdy poszczególny występ orkiestry nagrodziła publiczność rzęsistymi oklaskami. Inne występy również znalazły uznanie publiczności, a niektóre były wręcz znakomite. Na końcu 8 par w strojach narodowych odśpiewało i odtańczyło nasz taniec narodowy „Polonez z Wiesława”.

• Towarz. Pań Miłosierdzia w Kościanie urządza w sali Hotelu Warszawskiego w sobotę, dnia 25 lutego 1922 roku, na biednych miasta Kościana przedstawienie amatorskie. Odegranem będzie RADCY PANA RADCY komedja w 3 aktach M. Bałuckiego. Bilety od 50 - 300 mk bez ograniczenia dobroczynności nabyć można poprzednio w składzie pana Makowskiego. Początek o 8 wieczorem. Ze względu na cel szlachetny zaleca się wykupienie wszystkich biletów, tym więcej, że jest to ostatnia zabawa w bieżącym karnawale.

W reklamowej części numeru zamieszczono między innymi duże ogłoszenie z ofertą Fabryki Likierów K. Simiński Kościan oraz Saksońskiego składu hurtowego Maks Klain z Leszna. Ogłoszenia drobne w ramkach donosiły:

• Za długi żony mej Rozalji Szklarskiej nie odpowiadam. Tomasz Szklarski. Kościan, Sierakowska 16.

• Porządna dziewczynka do lżejszej pracy kuchennej może się zaraz zgłosić. Hotel Warszawski.

• Dobra maszyna krawiecka zaraz do sprzedania. Marja Hertmanowska. Kościan. ul. Maya nr 5.

• Dom z ogrodem, warsztatem, oświetleniem gazowem, zaraz do sprzedania. Kościan, Szewska 15.

• Parasole naprawa na poczekaniu - poleca kołowrotki nowe i wykonuje reparacje tychże. W Ciastowski, mistrz tokarski w Kościanie, ul. Szewska 1, przy pl. Dominikańskim.

• Od 1 marca jest miejsce pedla szkolnego. Zgłoszenia przyjmuje Dozór szkolny w Kościanie.

Przegląd ogłoszeń kończymy wyjaśnieniem, że „pedel szkolny” to woźny, a gaz do oświetlenia domu przy ulicy Szewskiej dostarczyła miejska gazownia wybudowana w roku 1901 przez firmę Carla Franckego z Bremy. Gaz produkowano z węgla. Dlaczego oświetlano dom gazem? Ponieważ prąd dociągnięto do miasta dopiero w roku 1937. Wcześniej działały w Kościanie elektrownia przemysłowa w cukrowni i niewielka elektrownia w Wojewódzkim Zakładzie Psychiatrycznym. (s)

Artykuł ukazał się w Gazecie Kościańskiej 23 lutego 2022 roku