Przez park pędzi lokomotywa…

Jedną z atrakcji Cichowa jest kolejka parkowa. Po najwęższych torach w Polsce wagony z pasażerami ciągnie spalinowa lokomotywa, na której okrakiem siedzi maszynista. Kursuje od 2012 roku. Wcześniej, przez cztery lata, po parku jeździł mini-parowóz Atlantic.

Hobbyści przybywają do Cichowa

Miniaturowa kolej parkowa pojawiła się w Cichowie za sprawą dwóch pasjonatów kolejnictwa Tadeusza Popiela i Romana Witkowskiego. Pomysłem stworzenia kolejki zainteresowali ówczesnego burmistrza Krzywinia Pawła Buksalewicza, który w imieniu gminy nieodpłatnie udostępnił hobbystom teren po byłym PGR w Cichowie i pobliski park dworski.

Budowa kolejki trwała dwa lata. Uruchomiono ją w czerwcu 2007 roku. Powstało torowisko o rozstawie 241 mm i cała kolejowa infrastruktura: parowozownia, wieża ciśnień, obrotnica, punkt nawęglania. Do Cichowa przybyła wówczas gwiazda kolejki: parowóz Atlantic. To model z 1937 roku wykonany w skali 1:6 w Wielkiej Brytanii. Lokomotywa mogła uciągnąć wagoniki z 16 osobami, jadąc z prędkością do 24 km/godz.

Pasjonaci odnaleźli zniszczony parowóz w latach osiemdziesiątych minionego wieku w gospodarstwie rolnym na Kujawach. Po żmudnej rekonstrukcji stanął na torach o rozstawie 241 mm. Można go było czasem obejrzeć w skansenie w Rudach Raciborskich. Po przeprowadzce do Cichowa kolejka zaczęła jeździć regularnie szybko stając się ponadlokalną atrakcją.

Spór i proces

Po wyborach samorządowych w 2010 roku, zasadom funkcjonowania kolejki przyjrzał się nowy burmistrz Krzywinia Jacek Nowak. Dopatrzył się braku formalnych uregulowań działalności kolejki oraz braku korzyści finansowych dla gminy z tytułu jej funkcjonowania.

Burmistrz i założyciel kolejki parkowej nie doszli do porozumienia. Roman Witkowski zdecydował się na wyprowadzkę z Cichowa. Nie było to jednak łatwe. Gmina uznała, że część taboru kolejkowego jest jej własnością. Hobbysta nie zgodził się z taką oceną sytuacji i pod pretekstem wyjazdu na wystawę w Szwajcarii, w lipcu 2011 roku wywiózł najcenniejszy eksponat – miniaturowy parowóz Atlantic. Zabrał ze sobą także kolejkę spalinową, wagoniki i elementy infrastruktury.

Gmina oskarżyła założyciela kolejki o przywłaszczenie mienia i zakazała mu wstępu na teren gospodarstwa i parku. W 2012 roku Roman Witkowski wniósł do kościańskiego sądu pozew przeciwko gminie Krzywiń. Domagał się wydania kolejkowej infrastruktury. Powołał się na umowę z 2003 roku, jaką zawarł ze swoim byłym współpracownikiem. Przedstawił także kalendarium i koszty związane z budową miniaturowej kolejki. Wyrok zapadł 19 czerwca. Decyzją sądu Witkowski mógł zabrać z Cichowa: szyny kolejowe, akcesoria towarowe, obrotnicę kolejową, most kolejowy, wagoniki, urządzenia do nawęglania parowozu, znaki dotyczące przejazdu kolejowego i materiały potrzebne do utrzymania kolejki.

Egzekucja

Wyrok opatrzony został klauzulą natychmiastowej wykonalności. Pomimo tego Witkowskiego nie wpuszczono na teren gospodarstwa i parku w Cichowie. Konieczna okazała się wizyta komornika w asyście policji. Hobbysta demontaż infrastruktury rozpoczął od torowiska w parku.

- Szkoda wylanego potu. Usłyszałem tu wiele słów uznania – mówił dziennikarce Gazety Kościańskiej Witkowski. - Ta kolejka miała pecha do ludzi. Ktoś mógłby mnie zapytać: „po co się tam pchałeś, skoro kwestia gruntu była nieuregulowana?” Podobnie było w warmińsko-mazurskim, gdzie uruchamiałem kolej. Na 76 działek 5 miało uregulowany status. Z czasem udało się to unormować. Znałem ten temat. Myślałem, że tutaj też pójdzie to do przodu.

Nie poszło. Witkowski opuścił Cichowo.

Spalinowy Grześ

W 2012 roku gmina znalazła nowego chętnego do prowadzenia przejazdów. Do Cichowa trafiła miniaturowa lokomotywa spalinowa. To sześciokrotnie mniejszy od oryginału model lokomotywy SM42 zbudowany przez Artura Matuszewskiego. Lokomotywa ciągnie dwa wagony i rozwija prędkość do 15 km/godz.

Lokomotywie nadano imię „Grześ” na cześć nieżyjącego pasjonata kolei Grzegorza Mischke, który pracował przy poznańskiej kolejce Maltanka oraz pierwszej kolejce parkowej w Cichowie. Pamięć o panu Grzegorzu łączy symbolicznie obie cichowskie kolejki: parową i spalinową.

Kolejka parkowa zaprasza na przejażdżki w soboty i niedziele. Wkrótce rozpocznie się kolejny sezon. Informacje o funkcjonowaniu kolejki znaleźć można na facebookowym profilu facebook.com/kolejkaparkowa (s)

MAGAZYN koscian.net / marzec 2023

Wykorzystano fragmenty tekstów autorstwa Hanny Danel, które ukazały się na koscian.net w latach 2011/2012.
Na filmach z 2009 roku zobaczyć można mini-parowóz Atlantic.

Zdjęcia z profilu kolejkaparkowa.