Walka bogów i narodziny potworów, czyli co zaćmienie Słońca oznaczało dla naszych przodków

Zaćmienie Słońca to bez wątpienia jedno z najbardziej spektakularnych zjawisk, które ekscytuje nie tylko naukowców i miłośników astronomii. Ten niezwykły astralny spektakl fascynował również naszych przodków, którzy przypisywali mu często magiczne właściwości. Jak starożytni mieszkańcy Ziemi interpretowali zaćmienia Słońca? Aby się tego dowiedzieć, należy sięgnąć do dawnych wierzeń i mitologii.

Czym jest zaćmienie Słońca? Wyjątkowe zjawisko astronomiczne okiem nauki

Zanim jednak zagłębimy się w podania i legendy, warto sięgnąć do nauki i odpowiedzieć na pytanie: czym jest zaćmienie Słońca? W najprostszym tłumaczeniu zjawisko to zachodzi w sytuacji, gdy wędrujący między Ziemią a Słońcem Księżyc rzuca swój cień właśnie na naszą planetę. Przesłania on tym samym słoneczną tarczę. Dzieje się tak ze względu na specyfikę konfiguracji Ziemi, Słońca i Księżyca względem siebie.

Chcesz lepiej zrozumieć to fascynujące zdarzenie? Przeczytaj artykuł: „Zaćmienie Słońca – dlaczego to takie wyjątkowe zjawisko?”

Jakie są rodzaje zaćmień Słońca? Istnieje kilka typów tego zjawiska: 

• Całkowite, kiedy tarcza słoneczna zostaje całkowicie przesłonięta przez Księżyc.
• Częściowe, podczas którego Księżyc jedynie w pewnej części przesłania Słońce.
• Obrączkowe, gdy Księżyc jest w konfiguracji, w której jego rozmiar nie pozwala mu całkowicie zakryć Słońca, dzięki czemu wokół niego widać pierścień słonecznego światła.
• Zaćmienie hybrydowe stanowiące połączenie zaćmienia całkowitego i obrączkowego. Jest to jednocześnie niezwykle rzadki rodzaj zaćmienia.

Zaćmienie Słońca w mitologii i wierzeniach ludowych 

Spektakularne astralne widowisko było źródłem zarówno fascynacji, jak i niepokoju wśród naszych przodków. Przypisywano mu symbolikę zwiastującą m.in. katastrofy, karę boską czy narodziny demonicznych istot. Jednym słowem: nieszczęście. Oto najczęściej przewijające się w mitologii i dawnych wierzeniach motywy stanowiące wyjaśnienie zdarzenia, jakim było przesłonięcie tarczy Słońca.

Boskie porachunki i potwory

Jednym z najczęstszych, według podań i legend, powodów zaćmienia Słońca były walki bóstw. Dla starożytnych Egipcjan oznaczało to walkę pomiędzy bóstwem solarnym Ra i jego rywalem, olbrzymim demonem o kształcie węża, imieniem Apep. Rzymianie natomiast utożsamiali je z legendą o Herkulesie i Kakusie. Kakus, olbrzym posiadający zdolność ziania ogniem, miał ponoć zjadać Słońce, tym samym powodując zapadającą na Ziemi w momencie zaćmienia ciemność.

Według mitologii chińskiej za zjawisko zaćmienia odpowiedzialny jest smok. Stwór miał bowiem pożerać ognistą gwiazdę. Toteż jednym z kluczowych zadań astronomów urzędujących na cesarskim dworze było przewidywanie, kiedy nastąpi kolejna próba zjedzenia Słońca przez bestię.

Również słynący ze swej mądrości starożytni Grecy nie pozostawali obojętni na zaćmienie Słońca. W ich mniemaniu była to oznaka gniewu bogów, którzy nie są zadowoleni z poczynań ich ziemskich poddanych. Grecy sądzili, że to rodzaj kary zesłanej przez Zeusa na grzeszących ludzi.

Zdarzenia astronomiczne i pogodowe były również często wykorzystywane m.in. do uprawiania polityki, a tym samym kształtowania historii. Chcąc poznać więcej fascynujących faktów historycznych, warto odwiedzić portal Ewolucja Myślenia zawierający obszerny zbiór publikacji w tym zakresie.

Zaćmienie Słońca – co na jego temat mówi Biblia?

Pismo Święte nie jest wyjątkiem, jeśli chodzi o przedstawianie symboliki zjawiska zaćmienia Słońca w negatywnym kontekście. Według Biblii zwiastuje ono nadejście plag oraz gniewu Boga. Co ciekawe, Stary Testament może być nośnikiem jednej z najstarszych, a być może najstarszej ze wzmianek dotyczących tego tajemniczego zjawiska. Księga Jozuego, a dokładniej jej dziesiąty rozdział, w swoim hebrajskim przekładzie zawiera odnoszące się do Słońca słowo „stoi nieruchomo”. Słowo to używane było również w języku babilońskim, gdzie oznaczało właśnie zaćmienie.

Podsumowanie 

Zaćmienie Słońca to bez wątpienia zjawisko, któremu ludzie starożytnych cywilizacji przypisywali potężne właściwości. Dziś jest to głównie źródło zachwytu amatorów astronomii. Kosmos jest bogaty w wiele zachwycających zjawisk, a wiele z nich odkryć można, odwiedzając stronę Ewolucja Myślenia.