Mała loteria, duży kłopot

Nowe przepisy ustawy o grach hazardowych skomplikowały życie organizacjom charytatywnym, parafiom i szkołom. Teraz za przeprowadzenie zwykłej loterii fantowej, gdzie każdy los wygrywa, muszą sporo zapłacić. Nikt nie podważa konieczności zgłoszenia loterii, lecz organizatorzy alarmują, że to podcinanie skrzydeł ich dobroczynnym inicjatywom

   
Nowe przepisy ustawy o grach hazardowych obowiązują od połowy 2011 r. Teraz organizując loterię fantową, której dochód jest przeznaczony na cel społecznie użyteczny, w szczególności dobroczynny, trzeba uzyskać zezwolenie, co niesie za sobą spore kłopoty formalne i finansowe. Przeprowadzenie każdej loterii wymaga zezwolenia, które wydaje Izba Celna.
   
Zgodnie z nowymi przepisami, pula nagród nie może przekroczyć kwoty bazowej, o której mowa w art. 70 ustawy o grach hazardowych, tj. w 2011 r. 3394,58 zł (co roku kwota ta ulegać będzie zmianie). Nie później niż 30 dni przed rozpoczęciem loterii zgłoszenie musi wpłynąć do właściwego dyrektora Izby Celnej. Zgłoszenie jest bezpłatne. Powinno ono zawierać: określenie rodzaju gry; nazwę podmiotu zgłaszającego; dane osobowe osób zarządzających i reprezentujących; obszar, na którym planuje się urządzanie gry, określenie czasu trwania loterii; cel, na który przeznacza się dochód; określenie planowanej wielkości sprzedaży losów; zobowiązanie wypłacalności nagród; wzór losu; oświadczenia o legalności źródeł pochodzenia  środków finansowych na urządzenie loterii, o niezaleganiu z zapłatą podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, osób zarządzających podmiotem i reprezentujących podmiot o niekaralności za przestępstwa umyślne, osoby nadzorującej loterię o znajomości przepisów ustawy o grach hazardowych w zakresie loterii fantowej; regulamin gry. Urządzanie małych loterii jest wolne od opłat, podatku od gier, składania deklaracji podatkowych, prowadzenia ewidencji podstaw opodatkowania i obliczania wysokości podatku od gier. Nie wypełnienie tego obowiązku może wiązać się z odpowiedzialnością karnoskarbową.
   
Jeśli kwota bazowa jest wyższa, jest mowa o dużej loterii fantowej. Wówczas konieczne jest przeszkolenie osoby nadzorującej loterię fantową i uzyskanie świadectwa zawodowego. Jego wydanie uzależnione jest od zdania egzaminu i uiszczenia opłaty egzaminacyjnej, wynoszącej 50% kwoty bazowej, tj. w 2011 roku 1697,29 zł. Wydanie świadectwa wiąże się z wniesieniem opłaty, która wynosi 15% kwoty bazowej (tj. w 2011 r. 509,87 zł). Świadectwo to jest ważne przez 3 lata.

,,Trójka’’ przecierała szlaki
   
Kościański Zespół Szkół nr 3 im. Feliksa Stamma był pierwszą placówką w Polsce (!), która przeszła przez zawiłe formalności i zgłosiła organizację loterii. Loteria rokrocznie towarzyszy obchodom Dni Integracji, a dochód przeznaczany jest na pomoc uczniom niepełnosprawnym. Finał ostatniej imprezy odbył się 19 października. Losy za 2,50 zł każdy sprzedawano od 3 października.
   
- O zmianach w przepisach dowiedzieliśmy się z mediów – mówi Izabela Korzeniowska, dyrektor ,,trójki’’, a jej zastępczyni Joanna Klupsch, która zajmowała się wszystkimi formalnościami dodaje, że dramat zaczął się w momencie, gdy wzięła do ręki znowelizowaną ustawę. – Musieliśmy stworzyć od początku regulamin loterii. Zgłoszenie wysłaliśmy do Poznania, gdzie wychwycono błąd polegający na braku w regulaminie określenia procentowej wartości nagród do dochodu. Poprawiliśmy to. Poznańska Izba Celna nawet nie wiedziała, że gotowe formularze znajdują się na stronie Ministerstwa Finansów. Papiery trafiły ostatecznie do Urzędu Celnego w Lesznie, skąd zatelefonowano, że do kompletu dokumentów brakuje jeszcze rozporządzenia ministra finansów z 22 czerwca, w którym jest mowa o konieczności założenia ewidencji zaświadczeń. Gdyby w ustawie było napisane, że należy odwołać się do tego rozporządzenia nie byłoby cyrku z ewidencją. Nasza ewidencja to zeszyt 16-kartkowy z rubryczkami z serią i numerem druku zaświadczenia, datą wystawienia, imieniem i nazwiskiem, numerem pesel, rodzajem gry hazardowej, wartością wypłaconej nagrody i danymi osoby upoważnionej do dokonania wpisu. Gdy go założyłam, dowiedziałam się, że potrzebne są jeszcze zaświadczenia z Warszawy. Już po oddaniu regulaminu doczytałam, że ze sprzedaży losów nie można uzyskać więcej niż 11 315 złotych.
   
Załatwianie wszelkich formalności zajęło sporo czasu i kosztowało sporo nerwów. Ile odbyło się konsultacji telefonicznych z leszczyńskim urzędem celnym nikt nie liczył.  
   
- Celnicy z Leszna okazali się bardziej ludzcy, ale na naszym przykładzie dopiero się uczyli. Wszyscy byli bardzo mili i pomocni, uspokajali nas byśmy się nie denerwowały – przyznaje dyrektor Korzeniowska. - Gdy odbierałam zaświadczenie w Izbie Celnej w Warszawie zapytano mnie jakie mamy nagrody, że potrzebne są nam takie dokumenty – przytacza, dodając, że za zaświadczenia nie musiała płacić.
   
Wszystko to wydłużyło znacznie czas przygotowania loterii i spowodowało, że góra niezbędnych papierów urosła do niebotycznych rozmiarów. Dyrektor Zespołu Szkół nr 3 w Kościanie musiała złożyć kilka oświadczeń, m.in. że nagrody, które można wygrać pochodziły od  darczyńców, w tym rodziców, właścicieli firm i instytucji publicznych, którzy przekazują je nieodpłatnie. Łączna pula nagród wyniosła 3390 zł. Sprzedano 4 tys. losów za 2,50 zł każdy. Z tegorocznej loterii uzyskano 9498,06 zł, za które zakupiono meble specjalistyczne do sali, z której korzystają uczniowie klasy integracyjnej (koszt około 6700 zł), a pozostałą część, tj. 2798,06 zł przeznaczono na bieżące potrzeby uczniów niepełnosprawnych uczęszczających do ,,trójki’’, m.in. na naprawę wózka inwalidzkiego, zakup lekarstw, pokrycie kosztów pobytu na specjalistycznych turnusach rehabilitacyjnych, zakup aparatu ortodontycznego.
   
15 listopada rozliczono loterię przesyłając do szefa Izby Celnej protokół komisji nadzoru wewnętrznego wraz z wykazem wydanych nagród rzeczowych, wraz z określeniem ich wartości, protokołem z liczenia gotówki, potwierdzeniem odbioru nagród głównych, fakturą VAT za wydrukowanie losów, ewidencją zaświadczeń o uzyskanej wygranej, zaświadczeniami o uzyskanej wygranej (od numeru seria E 073066 do numeru seria E 073080).
   
- Ewidencję musimy przechowywać przez pięć lat wraz z niewykorzystanymi piętnastoma drukami, po które trzeba było pojechać do Warszawy. Na każdym druk trzeba było napisać ,,anulowano’’ i datę, przyłożyć pieczątkę szkoły i moją – wskazuje dyrektor ,,trójki’’. – Chcemy postępować zgodnie z literą prawa. Rozumiem, że loterię należy zgłosić, sporządzić regulamin i tak dalej, ale dlaczego komplikuje się całą sprawę i na przykład wprowadza procedurę niszczenia losów? Mało prawdopodobne jest, by ktoś kto wygrał robota kuchennego zgłosił się do nas po zaświadczenie potwierdzające wygraną w loterii.
    
,,Czwórka’’ zrezygnowała
   
Kościański Zespół Szkół nr 4 im. Mariana Koszewskiego zamiast dziesiątej edycji Wielkiej Loterii Fantowej zorganizował akcję charytatywną ph. ,,Dostatnie i wesołe święta w każdym domu’’.  Przez dziewięć lat listopad był miesiącem sprzedaży losów Wielkiej Loterii Fantowej organizowanej przez samorząd szkolny. ,,Czwórka’’ zrezygnowała z organizacji loterii z powodu zmiany prawa, które znacznie skomplikowało jej przygotowanie.
   
- Zrezygnowaliśmy loterii z powodu nowej ustawy hazardowej, która utrudniła jej organizację. Jeszcze nie wiemy czy dziesiąta edycja odbędzie się w innym terminie. Trzeba się upewnić, sprawdzić jak to działa, by nie było problemów, bo przepisy są różnie interpretowane. Nikt nie potrafi nam odpowiedzieć czy do zysku można wliczać koszty, czy nie. Przy małych loteriach, gdzie pula nagród nie przekracza 3300 złotych koszty są zbyt duże, więc nie opłaca się ich organizowanie. Natomiast przy dużych loteriach trzeba spełnić zbyt wiele warunków, z przeszkoleniem nauczyciela koordynatora włącznie. Kto ma za to zapłacić? – zastanawia się Zbigniew Majchrzak, opiekun samorządu szkolnego. – Gdybyśmy mieli w listopadzie organizować loterie, to przygotowania musielibyśmy zacząć już w wakacje. Nie potrafimy i nie chcemy zostawić potrzebujących. Zgłaszają się też do nas sponsorzy, którzy od lat wspierają naszą loterię.
 
Poselska interpelacja
   
Interpelację do ministra finansów Jana Vincent-Rostowskiego napisał w listopadzie 2011 r. poseł Wojciech Ziemniak. Czytamy w nim m.in.: placówki oświatowe oraz stowarzyszenia i fundacje pożytku publicznego, dla których przychody z loterii fantowych stanowią istotny element dodatkowych dochodów do budżetów tych podmiotów, przeznaczają je głównie na cele społecznie użyteczne takie jak pomoc najuboższym uczniom czy podopiecznym, remonty, dofinansowanie różnego rodzaju inicjatyw lokalnych na rzecz dzieci i młodzieży. (…) Koszty, które należy ponieść aby w ogóle podjąć się zorganizowania loterii wynoszą 5601,94 zł. Nie podważając zasadności złożenia wniosku o zezwolenie na przeprowadzenie loterii fantowej, wątpliwości budzi konieczność dokonania ekspertyzy losów biorących udział w loterii. Przepisy ustawy nie precyzują kto jest uprawniony do dokonania tej ekspertyzy. Nasuwa się zatem obawa, iż ekspertyza ta wiązać się będzie z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów na rzecz osoby, która tej ekspertyzy dokona. Powyższe problemy, stopień zawiłości procedury przy uzyskaniu zezwolenia, a przede wszystkim opłaty, których podmioty urządzające loterie fantowe muszą dokonać, stawia pod znakiem zapytania opłacalność urządzania takich loterii. Szkoły, małe stowarzyszenia często nie są w stanie ponieść kosztów początkowych tzn. kosztów egzaminacyjnych, za zezwolenie. Podmioty, dla których dochód z loterii stanowił do tej pory ważne źródło finansowe, przeznaczone przede wszystkim na cele charytatywne, przy obecnym stanie prawnym po prostu rezygnują z tej formy poszukiwania dodatkowych pieniędzy. Prowadzi to do unicestwiania inicjatyw mających na celu niesienie pomocy potrzebującym. W związku z tym nasuwa się pytanie: czy pan minister za zasadne uważa, aby placówki oświatowe, fundacje pożytku publicznego oraz stowarzyszenia, które w statucie określają cel swojej działalności jako dobroczynny mogły być zwolnione od obowiązku ponoszenia opłat egzaminacyjnych i za uzyskanie zezwolenia na urządzenie loterii fantowych na podstawie przepisów o grach hazardowych?              (kar)

02/2012

Już głosowałeś!