Jubileusz KOK

Uroczystość zorganizowano w 75 lat od wmurowania aktu erekcyjnego i poświęcenia kamienia węgielnego pod nowo budowaną halę gimnastyczną, obecnie siedzibę KOK. Z tej okazji Kościański Ośrodek Kultury przygotował okolicznościową wystawę fotograficzną i wystawę malarstwa pt. ,,Kościan moje miasto’’.

 

 Dokładnie 75 lat temu, 3 listopada 1929 r. o godz. 11, w którym odbył się po raz Pierwszy w Niepodległej Polsce Wszechsłowiański Zlot Sokolstwa w okresie Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu, kiedy na Stolicy Piotrowej zasiadał Ojciec Święty Pius XI, Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej był Ignacy Mościcki, Prymasem Polski i Arcybiskupem Archidiecezji Gnieźnieńsko-Poznańskiej był kardynał x. Dr Augustyn Hlond, Prezesem Rady Ministrów Kazimierz Świtalski, Prezesem Związku Sokołów Adam Hrabia Zamoyski, Wojewodą Poznańskim Roger Hrabia Raczyński, Prezesem Związku Sokołów Dzielnicy Wielkopolskiej Antoni Wolski, Starostą Powiatu Kościańskiego Adam Narajewski, Proboszczem Parafji Kościańskiej x. Stanisław Bednarkiewicz, Prezesem Okręgu Kościańskiego Związku Sokołów Polskich Stefan Soborski, Burmistrzem miasta Kościana Edmund Maćkowiak, Prezesem Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Kościanie Jan Tadeuszak, wiceprezesem Franciszek Stróżyk, sekretarzem Mieczysław Fischbach, skarbnikiem Marcin Knoski, naczelnikiem Michał Grzelkowski, naczelniczką Czesława Frydrychówna, chorąży Czesław Laurentowski, członkami Zarządu Feliks Makowski, Piotr Kaliszewski, Kazimiera Zawiejowa, Stefan Famulicki, Jan Grzesiewski  na wieczną rzeczy pamiątkę i dla zdrowia fizycznego oraz moralnej tej ostoi Narodu, jaką jest młodzież – pobudowało gniazdo Kościan Związku Sokół Polskich (Dzielnica Wielkopolska) dzięki ofiarności swych członków i sympatyków niniejszą HALĘ GIMNASTYCZNĄ projektowaną przez budowniczego Powiatowego, Powiatu Kościańskiego STANISŁAWA SZKLARSKIEGO. Komisję budowlaną tworzyli: dr Józef Dirbach, Franciszek Olek, Ludwik Wenski, Stefan Wojterski. Aktu poświęcenia kamienia węgielnego przy obecności przedstawicieli władz i organizacyj dokonał x. prob. Bednarkiewicz.

 

Z HISTORII SOKOŁA
 Historia Towarzystwa Gimnastycznego Sokół sięga 1894 r. Inicjatorem i pierwszym prezesem był Karol Bojanowski, lekarz i działacz narodowy. To on wyposażył Sokoła w sprzęt i urządzenia rozwijające tężyznę fizyczną. Towarzystwo spełniało ponadto zadania patriotyczne, podtrzymywało nadzieje na odzyskanie niepodległości i wychowywało młodzież w duchu narodowym. Podczas spotkań wspólnie śpiewano, wyjeżdżano na wycieczki i ćwiczono szermierkę. Zajęcia odbywały się w hotelu Victoria przy ul. Wrocławskiej (w obecnym budynku Banku Zachodniego WBK). Kościańskie gniazdo organizowało zabawy i przedstawienia teatralne, współorganizowało wyścigi kolarskie. Sokół był narodowym stowarzyszeniem demokratycznym. W 1910 r. zrzeszał około 70 Polaków bez względu na ich pochodzenie. Przeważała młodzież z rodzin robotniczych, rzemieślniczych i kupieckich. Działalność Towarzystwa zawieszoną z wybuchem I wojny światowej reaktywowano w 1920 r. Wówczas idea narodowa zdominowała działalność Sokoła, lecz wzmocnił się też sportowy nurt. W maju 1923 r. Sokół zorganizował I Olimpiadę Kościańską.
 W 1929 r. z inicjatywy Jana Tadeuszaka - prezesa gniazda Kościan i Stefana Soborskiego – prezesa okręgu kościańskiego Sokoła na działce zakupionej od miasta przy ul. Mickiewicza rozpoczęto budowę sali zwanej ćwicznią i sokolnią dla uczczenia tradycji patriotycznych i wychowania młodzieży poprzez sport. Poświęcenie i oddanie obiektu do użytku nastąpiło 10 sierpnia 1930 r. Budynek posiadał salę gimnastyczną z dobrym wyposażeniem, w której można było trenować boks, siatkówkę, koszykówkę, tenis stołowy oraz zapleczem sanitarnym i administracyjnym. Na wyposażeniu sali było: dziesięć drabinek szwedzkich, sześć krat, dwie żerdzie do wspinania, dwie liny, kółko, drążek, poręcze, koń z łękami, kozioł, trzy materace, trzy 25-kilogramowe ciężarki, dwadzieścia maczug i stojaki do skoku wzwyż. W budynku odbywały się zebrania, uroczystości, zajęcia teatralne.
 - Od tego czasu sokolnia jest miejscem upowszechniania kultury – stwierdza Małgorzata Koska, dyrektor Kościańskiego Ośrodka Kultury.
 Przez lata spłacano pożyczkę zaciągniętą na budowę sokolni, mimo częściowego udziału miasta w kosztach tej inwestycji.

 

Z HISTORII KOK
 – Brakuje danych potwierdzających późniejsze losy budynku przy ulicy Mickiewcza – mówi dyrektor Koska. – Wiadomo, że do 1956 roku był on własnością Związku Młodzieży Polskiej.
 Pewne jest, że 2 sierpnia 1951 r. decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu w księdze wieczystej znalazł się zapis potwierdzający, iż właścicielem budynku jest skarb państwa. Jeden z pierwszych dokumentów potwierdzających kulturalną działalność prowadzoną w Kościanie pochodzi z 1954 r. Jest to upoważnienie przekazane instruktorom zajmującym się umasowieniem kultury, finansował ich Wydział Kultury Powiatowej Rady Narodowej. W latach 1954-56 zajęcia odbywały się w różnych budynkach, także w obecnej siedzibie KOK.
 - Prowadzony był też Teatr Domu Kultury, który pokazywał swe przedstawienia w okolicznych wsiach. Ludzie byli wówczas spragnieni kultury. Wreszcie w 1956 roku z konieczności rozwiązania problemu systematycznej pracy w zespołach młodzieży kościańskiej Powiatowa Rada Narodowa uznała, że budynek nie jest wykorzystany – przytacza dyrektor Małgorzata Koska.
 W kwietniu 1956 r. przyjęto uchwałę, a miesiąc później budynek przy ul. Mickiewicza stał się siedzibą kościańskich instytucji kultury. Przejęty budynek był zdewastowany. W protokole odbiorczym wyszczególniono, iż remontu wymaga scena, centralne ogrzewanie, toalety, oświetlenie i drzwi wejściowe, w których brakowało sześciu szyb. Na wyposażeniu było 310 krzeseł, kurtyna składająca się z dwóch kotar i sześciu bocznych kulis oraz fortepian Bechstein. Remont trwał blisko dwa lata. Systemem gospodarczym wygospodarowano miejsce na szatnię. W latach 1983-87 rozbudowano budynek o cztery pomieszczenia i garaż  oraz przebudowano klatkę schodową.
 W budynku przy ul. Mickiewicza próby miał chór Arion.18 grudnia 1956 r. przeniesiono tu Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną. Zajmowała ona sześć pomieszczeń na pierwszym piętrze. Do obecnej siedziby przy ul. Wrocławskiej biblioteka przeniesiona została w 1974 r. Przez dwa lata (1988-90) w budynku KOK mieściła się Szkoła Muzyczna I Stopnia. W latach 1998-2001 zajęcia mieli tu studenci Oddziału Zamiejscowego poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
 W tamtym czasie Powiatowy Dom Kultury zajmował dwa pokoje, salę prób i salę teatralną. Skupiał 123 osoby. Organizowano festyny, zabawy, zgaduj-zgadule. W mieście działały wówczas sekcje kulturalne: mandolinistów, ping-ponga, klub filatelistów, klub jazzowy, klub fotograficzny, zespół recytatorski, koło ochrony zabytków i historyków. Rozwiązano natomiast sekcje szachową, brydżową i majsterkowania.
 W ciągu 50 lat działalności ośrodek nosił różne nazwy. Przez 18 lat był Powiatowym Domem Kultury, w 1976 r. – Domem Kultury w Kościanie – filią Wojewódzkiego Domu Kultury, w 1979 r. Miejskim Domem Kultury, a w 1984 r. Kościańskim Ośrodkiem Kultury. Jako pierwszy w latach 1954-56 placówką zarządzał Henryk Drosik. W 1957 r. pełniącym obowiązki kierownika był Władysław Adamczak. Pierwszym kierownikiem PDK został w 1959 r. Bolesław Troć, a po nim Henryk Nowicki (1960-61), ponownie Władysław Adamczak (1961-62), Tadeusz Binkowski (1963-67), Marian Tucholski (1967), Wiesław Ziaja (1967-72), Henryk Drosik (1972-73), Tadeusz Sekuła (1974). Pierwszym dyrektorem został Janusz Bąk (1975-78), następnie Zbigniew Piotrowski (1978), Lech Jakiełek (1979), Tadeusz Zieliński (1980-83), Lech Pniewski (1983-87), przez kolejny rok obowiązki dyrektora pełniła Dorota Borowiak, Wojciech Bernard (1988). Od 15 lat KOK zarządza Małgorzata Koska.
 W ostatnich 15 latach przeprowadzony został kapitalny remont sali klubowej, garderoby, sceny, kuchni, pracowni fotograficznej, toalet i holu, wymieniono podłogi, zamontowano elektroniczne okotarowanie sceny, zmodernizowano archiwum strojów i archiwum muzyczne, wykonano okno reklamowe, odnowiono elewację, zakupiono auto i telebim.
 - Przy przeprowadzaniu tych remontów nie były wstrzymane żadne imprezy – podkreśla dyrektor KOK. – Wyjątkiem było odwołanie Festiwalu Gitary, kiedy remontowaliśmy scenę.
 Od 1983 r. prowadzone są teczki imprez, a od 1990 r. kroniki. W filmotece KOK-u znajdują się m.in. zapisy koncertów z okazji Dni Kościana, spektakli, konkursów piosenki. Tu także organizowane są sesje Rady Miejskiej Kościana, spotkania klubów seniora, partii politycznych, zabawy, turnieje. Działają kółka filatelistyczne, plastyczne, teatralne, karate, tańca współczesnego, młodzieżowa kapela dudziarska, klub akwarystów oraz odbywają się zajęcia z rytmiki i jogi. W KOK-u działa też Oddział Edukacyjno-Teatralny Teatr 112 Janusza Dodota.
 - Na zajęcia przychodzi ambitna młodzież i dzieci, chcące rozwijać swe uzdolnienia teatralne, plastyczne, taneczne i fizyczne. Wiele kółek zainteresowań to hobbystyczne sekcje – wylicza dyrektor Koska.
 Rokrocznie KOK organizuje od 200 do 250 zdarzeń kulturalnych. W imprezach uczestniczy ponad 60 tysięcy Kościaniaków. Na zaproszenie Kościańskiego Ośrodka Kultury w Kościanie gościli znani aktorzy, piosenkarze, zespoły muzyczne, kabarety m.in. Dwa Plus Jeden, Kombi, Irena Jarocka, Andrzej Grabowski, Jan Peszek, Jan Frycz, Ewa Bem, Halina Czerny-Stefańska, Urszula, IRA, O.N.A, Justyna Steczkowska, Lady Pank.

KARINA JANKOWSKA

GK nr 44/2004