Filmy sprzed pół wieku

Muzeum Regionalne w Kościanie przekłada na cyfrowy zapis filmy Amatorskiego Klubu Filmowego ,,Raj-Naj’’.

O filmowym odkryciu napisano w świątecznym numerze Gazety Kościańskiej. Dzięki uprzejmości redakcji publikujemy fragmenty tekstu zatytułowanego „Historia na milimetrach”.

Amatorki Klub Filmowy „Raj-Naj” działał w Metalchemie – największym zakładzie pracy w Kościanie, w czasach PRL. Do obejrzenia i przełożenia na zapis cyfrowy zostały setki metrów taśmy filmowej. Sensacja – chciałoby się zawołać, bo sądzono, że filmy, które robiono w Kościanie pół wieku temu ponoć przepadły.

– Nie wiemy, co na nich jest. Może to nic nie warte ścinki, a może wartościowy materiał historyczny. Za kilka miesięcy wszystko się okaże – mówi Dariusz Kram dyrektor Muzeum.

Klub założyło we wrześniu 1967 roku pięciu twórców: Andrzej Kaczmarek, Józef Jurga, Jerzy Zielonka, Jan Jarmuszkiewicz i Stefan Achmański. Już w marcu następnego roku liczył 27 członków, i aż 50 sympatyków. Nazwę ,,Raj-Naj’’ zaczęto używać w 1968 roku.

W kilka lat nakręcili ponad 50 filmów. Były wśród nich kroniki zakładowe, filmy instruktażowe dotyczące zasad BHP, reportaże, reklamy, a nawet kreskówki dla dzieci. AKF robił kościańskie kroniki filmowe, które puszczano w kinie Słowianin przed seansami filmowymi. Ze swoją twórczością zjeździli polskie festiwale.

Dorobek AKF uważany był za stracony. Co więc jest w pudłach w muzeum? Jak to się stało, że się te filmy nagle znalazły?

- Tu nie ma żadnej sensacji. Te filmy po prostu od lat leżały w magazynie – uśmiecha się dyrektor kościańskiego muzeum. - Ktoś nie chciał tego wyrzucić i do nas przyniósł. Kiedy? Kilkanaście lat temu. Pewnie, jak likwidowano Metalchem. Nie wpisano tego jednak do ewidencji eksponatów Muzeum. Już trzy lata temu zastanawialiśmy się, co by z tymi filmami zrobić i nawet rozmawialiśmy z kimś, kto mógłby to przejrzeć, ale okazało się, że to bardzo droga usługa, a my nawet nie wiemy, czy to jest coś warte. Teraz sprawdzamy.

Kilkadziesiąt szpulek z filmami przekazano Stefanowi Drobnerowi, artyście mieszkającemu w Kościanie od ponad dwóch lat. Przeglądanie i digitalizacja starych taśm zajmie Drobnerowi kilka miesięcy. Zaczyna od klejenia filmów. Łączenia wykonane kilkadziesiąt lat temu nie trzymają. Taśma też jest w złym stanie, i czasem się zrywa w trakcie projekcji.

- Część z tego materiału wygląda na odpady. Są bardzo niedbale zwinięte – ocenia Drobner i pochyla się nad jednym z kartonów. - Przejrzyjmy co mam aktualnie na warsztacie: o tu- AKF ,,Raj-Naj’’ tytuł ,,Dajcie mi skrzydła’’ – to chyba ich autorski film. Mam też coś co jest opisane ,,Kronika nr 3’’ z adnotacją Gryżynka, jest Kronika nr 5, coś opisane ,,Sport’’, ,,Szopka noworoczna część II’’. I tyle opisów… Są też taśmy dźwiękowe, ale do czego będą pasować? To jest tak, jakbyśmy mieli kilkadziesiąt książek, porozrywanych, bez okładek i bez spisu treści. Trzeba to poskładać, zinwentaryzować i często domyślić się co tam w ogóle jest. Jakość materiału czasem jest po prostu żadna. Ot ruszające się plamy. Może jednak coś ciekawego tam znajdę? Za kilka miesięcy będziemy już z grubsza wiedzieć, co mamy... (Al)

Stefan Drobner przy pracy nad ośmiomilimetrowymi filmami

Już głosowałeś!